Beheer bos-, natuur- en agrarische geb.

2.2.1	Het beheer van bestaande bos-, natuur- en agrarische gebieden is effectiever en efficiënter

Toelichting op meerjarendoel
Subsidiering van natuurbeheer Een goed beheer is belangrijk voor het behouden en verder ontwikkelen van de kwaliteit van natuurgebieden. De provincie Utrecht subsidieert daarvoor het beheer van natuurterreinen. Eigenaren van natuurterreinen kunnen op basis van de Subsidieverordening natuur- en landschapsbeheer provincie Utrecht 2016 (SVNL2016) subsidie aanvragen voor natuurbeheer. Eigenaren die 75 hectare of meer beheren, kunnen rechtstreeks subsidie aanvragen bij de provincie. Eigenaren die minder dan 75 hectare beheren, kunnen alleen via een natuurcollectief subsidie aanvragen. De provincie Utrecht telt 14 organisaties/beheerders die rechtstreeks subsidie ontvangen voor natuurbeheer (waaronder 3 natuurcollectieven). In totaal komt in de provincie Utrecht ca. 26.500 hectare voor een subsidie natuurbeheer in aanmerking. De provincie verstrekt voor circa 21.000 hectare daadwerkelijk een subsidie. De subsidies voor natuurbeheer worden voor een periode van 6 jaar verstrekt. Jaarlijks worden hierin uitbreidingen en wijzigingen verwerkt. Na het aflopen van de subsidies, na 6 jaar, worden in principe nieuwe subsidies voor 6 jaar verstrekt. De subsidies voor natuurbeheer voor de verschillende natuurbeheertypen en de aanvullende bijdragen die mogelijk zijn, zoals de voorzieningenbijdrage, de toezichtsbijdrage en de monitoringsbijdrage, betreffen (landelijk) vastgestelde vaste bedragen per ha. Deze bedragen zijn gebaseerd op de gemiddelde kosten die landelijk hiervoor worden gemaakt (de zogenoemde Standaard Kostprijzen, SKP’s). Tot 2020 bedroeg de hoogte van de subsidie en de aanvullende bijdragen 75% van de SKP’s. In 2021 zijn de subsidies en de bijdragen, als uitvloeisel van het landelijke Programma natuur, met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2021, verhoogd tot 84% van de SKP’s. Het ministerie van LNV heeft hiervoor in 2021 extra middelen beschikbaar gesteld aan alle provincies. Natuurtoezicht Naast een goed beheer is ook een goed en gecoördineerd natuurtoezicht van groot belang om natuurterreinen te beschermen. Als onderdeel van de subsidie natuurbeheer kunnen eigenaren om die reden een bijdrage ontvangen voor het houden van toezicht (toezichtsbijdrage). Hieraan wordt door de provincie Utrecht de voorwaarde verbonden dat de beheerder bij het houden van toezicht samenwerkt met andere beheerders via het Utrechts Samenwerkingsmodel Natuurtoezicht. In het kader van het Samenwerkingsmodel vindt overleg en afstemming plaats, worden prioriteiten gesteld en gezamenlijke handhavingsacties uitgevoerd. Ook de RUD neemt hier actief aan deel. Jaarlijks wordt gezamenlijk door de provincie Utrecht, de natuurbeheerders en de RUD een toezichtkalender vastgesteld. De coronacrisis heeft een flinke impact gehad op de beschikbare BOA-capaciteit om de flink toegenomen recreatiedruk in de natuurgebieden in goede banen te leiden. Eind 2021 wordt gestart met een evaluatie van het samenwerkingsmodel, waarin onder andere een actueel beeld zal worden gegeven van de beschikbare en benodigde BOA-capaciteit om de aanhoudende toegenomen recreatiedruk op natuurterreinen in goede banen te kunnen leiden. De resultaten komen begin 2022 beschikbaar. Onderzoek naar aparte regeling voor drukbezochte natuurterreinen Als onderdeel van de subsidie natuurbeheer kunnen natuurbeheerders ook een bijdrage ontvangen voor het onderhouden van recreatievoorzieningen (voorzieningenbijdrage). Dit is, zoals hiervoor vermeld, een vast bedrag per ha, dat gebaseerd is op de gemiddelde kosten die landelijk hiervoor worden gemaakt. De provincie Utrecht onderzoekt of er voor zeer drukbezochte natuurgebieden een aparte provinciale regeling in het leven moet worden geroepen om ervoor te zorgen dat mensen kunnen blijven genieten van de natuur, maar dat ze niet een onevenredige verstoring van de natuur veroorzaken, en dat terrreinbeherende organisaties ook in staat worden gesteld om daar op een goede manier mee om te gaan. Provinciale Staten zullen over de uitkomst van het onderzoek begin 2022 worden geïnformeerd. Indien noodzakelijk zal daarbij een voorstel worden gedaan voor een aanvullende bijdrage boven op de financiële middelen die terreinbeherende organisaties al ontvangen. Agrarisch natuurbeheer De kwaliteit van natuur (biodiversiteit) in het agrarisch gebied staat sterk onder druk. Met agrarisch natuurbeheer krijgen de karakteristieke flora en fauna op het boerenland weer kansen (bijvoorbeeld weidevogelbeheer). De provincie Utrecht subsidieert het agrarisch natuurbeheer. Sinds 2016 is een nieuw stelsel voor de subsidiëring van agrarisch natuurbeheer van kracht. Dit is voor de provincie Utrecht vastgelegd in de Subsidieverordening natuur- en landschapsbeheer provincie Utrecht 2016 (SVNL2016). Op basis van dit stelsel kunnen agrarische collectieven (verenigingen van agrarische grondgebruikers) subsidie aanvragen voor agrarisch natuurbeheer. De collectieven maken op basis van de subsidie die zij ontvangen, afspraken met de bij hen aangesloten leden over uit te voeren beheer en de vergoeding daarvoor. In de provincie Utrecht ontvangen zeven agrarische collectieven een subsidie. Het areaal en het aantal pakketten van deze subsidies zijn sinds 2016 uitgebreid. In totaal hebben we in 2021 subsidie verstrekt voor bijna 10.000 hectare (inclusief het agrarisch waterbeheer). Het ministerie van LNV heeft voor de uitvoering van het Aanvalsplan Grutto voor 2022 extra middelen beschikbaar gesteld. Ten laste van deze middelen zal voor 2022 een beperkte uitbreiding van het weidevogelbeheer plaatsvinden. Voor het overige is voor 2022 geen uitbreiding van het agrarisch natuurbeheer mogelijk, omdat de landelijk beschikbare (EU-)middelen reeds volledig zijn belegd door de lopende subsidiebeschikkingen. Eind 2022 zullen volgens planning nieuwe beschikkingen aan de agrarische collectieven voor agrarisch natuurbeheer worden afgegeven voor een periode van zes jaar, 2023 tot en met 2028. We gaan ervanuit dat het agrarisch natuurbeheer zal worden verbreed met nieuwe doelen op het gebied van water, bodem en klimaat en dat hiervoor ook extra EU-middelen voor beschikbaar komen. De doelen en beschikbare middelen worden nog uitgewerkt in het kader van het nog vast te stellen Nationaal strategisch plan (NSP). Beoogd resultaat 2022 Subsidiering van natuurbeheer Het aantal hectare natuurterreinen waarvoor een subsidie natuurbeheer wordt verstrekt, is met 300 ha gegroeid. De subsidies natuurbeheer die in 2021 aflopen, zijn in 2022 vernieuwd dan wel via een uitbreiding opgenomen in de lopende subsidies van de natuurcollectieven. Natuurtoezicht Op basis van het Utrechts samenwerkingsmodel komt de evaluatie beschikbaar en is een toezichtkalender voor 2023 vastgesteld. Onderzoek naar aparte regeling voor drukbezochte natuurterreinen Het onderzoek naar wenselijkheid van aparte provinciale subsidieregeling voor drukbezochte natuurgebieden, wordt afgerond. Agrarisch natuurbeheer Eind 2022 worden nieuwe beschikkingen voor het verbrede agrarisch natuurbeheer afgegeven voor de periode 2023 tot en met 2028. Het aantal hectare agrarische grond waarvoor een subsidie agrarisch natuurbeheer voor weidevogelbeheer wordt verstrekt, blijft tenminste gelijk.

2.2.1

Het beheer van bestaande bos-, natuur- en agrarische gebieden is effectiever en efficiënter

Subsidiering van natuurbeheer
Een goed beheer is belangrijk voor het behouden en verder ontwikkelen van de kwaliteit van natuurgebieden. De provincie Utrecht subsidieert daarvoor het beheer van natuurterreinen. Eigenaren van natuurterreinen kunnen op basis van de Subsidieverordening natuur- en landschapsbeheer provincie Utrecht 2016 (SVNL2016) subsidie aanvragen voor natuurbeheer. Eigenaren die 75 hectare of meer beheren, kunnen rechtstreeks subsidie aanvragen bij de provincie. Eigenaren die minder dan 75 hectare beheren, kunnen alleen via een natuurcollectief subsidie aanvragen. De provincie Utrecht telt 14 organisaties/beheerders die rechtstreeks subsidie ontvangen voor natuurbeheer (waaronder 3 natuurcollectieven). In totaal komt in de provincie Utrecht ca. 26.500 hectare voor een subsidie natuurbeheer in aanmerking. De provincie verstrekt voor circa 21.000 hectare daadwerkelijk een subsidie. De subsidies voor natuurbeheer worden voor een periode van 6 jaar verstrekt. Jaarlijks worden hierin uitbreidingen en wijzigingen verwerkt. Na het aflopen van de subsidies, na 6 jaar, worden in principe nieuwe subsidies voor 6 jaar verstrekt.

De subsidies voor natuurbeheer voor de verschillende natuurbeheertypen en de aanvullende bijdragen die mogelijk zijn, zoals de voorzieningenbijdrage, de toezichtsbijdrage en de monitoringsbijdrage, betreffen (landelijk) vastgestelde vaste bedragen per ha. Deze bedragen zijn gebaseerd op de gemiddelde kosten die landelijk hiervoor worden gemaakt (de zogenoemde Standaard Kostprijzen, SKP’s). Tot 2020 bedroeg de hoogte van de subsidie en de aanvullende bijdragen 75% van de SKP’s. In 2021 zijn de subsidies en de bijdragen, als uitvloeisel van het landelijke Programma natuur, met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2021, verhoogd tot 84% van de SKP’s. Het ministerie van LNV heeft hiervoor in 2021 extra middelen beschikbaar gesteld aan alle provincies.

Natuurtoezicht
Naast een goed beheer is ook een goed en gecoördineerd natuurtoezicht van groot belang om natuurterreinen te beschermen. Als onderdeel van de subsidie natuurbeheer kunnen eigenaren om die reden een bijdrage ontvangen voor het houden van toezicht (toezichtsbijdrage). Hieraan wordt door de provincie Utrecht de voorwaarde verbonden dat de beheerder bij het houden van toezicht samenwerkt met andere beheerders via het Utrechts Samenwerkingsmodel Natuurtoezicht. In het kader van het Samenwerkingsmodel vindt overleg en afstemming plaats, worden prioriteiten gesteld en gezamenlijke handhavingsacties uitgevoerd. Ook de RUD neemt hier actief aan deel. Jaarlijks wordt gezamenlijk door de provincie Utrecht, de natuurbeheerders en de RUD een toezichtkalender vastgesteld.
De coronacrisis heeft een flinke impact gehad op de beschikbare BOA-capaciteit om de flink toegenomen recreatiedruk in de natuurgebieden in goede banen te leiden. Eind 2021 wordt gestart met een evaluatie van het samenwerkingsmodel, waarin onder andere een actueel beeld zal worden gegeven van de beschikbare en benodigde BOA-capaciteit om de aanhoudende toegenomen recreatiedruk op natuurterreinen in goede banen te kunnen leiden. De resultaten komen begin 2022 beschikbaar.

Onderzoek naar aparte regeling voor drukbezochte natuurterreinen
Als onderdeel van de subsidie natuurbeheer kunnen natuurbeheerders ook een bijdrage ontvangen voor het onderhouden van recreatievoorzieningen (voorzieningenbijdrage). Dit is, zoals hiervoor vermeld, een vast bedrag per ha, dat gebaseerd is op de gemiddelde kosten die landelijk hiervoor worden gemaakt. De provincie Utrecht onderzoekt of er voor zeer drukbezochte natuurgebieden een aparte provinciale regeling in het leven moet worden geroepen om ervoor te zorgen dat mensen kunnen blijven genieten van de natuur, maar dat ze niet een onevenredige verstoring van de natuur veroorzaken, en dat terrreinbeherende organisaties ook in staat worden gesteld om daar op een goede manier mee om te gaan. Provinciale Staten zullen over de uitkomst van het onderzoek begin 2022 worden geïnformeerd. Indien noodzakelijk zal daarbij een voorstel worden gedaan voor een aanvullende bijdrage boven op de financiële middelen die terreinbeherende organisaties al ontvangen.

Agrarisch natuurbeheer
De kwaliteit van natuur (biodiversiteit) in het agrarisch gebied staat sterk onder druk. Met agrarisch natuurbeheer krijgen de karakteristieke flora en fauna op het boerenland weer kansen (bijvoorbeeld weidevogelbeheer). De provincie Utrecht subsidieert het agrarisch natuurbeheer. Sinds 2016 is een nieuw stelsel voor de subsidiëring van agrarisch natuurbeheer van kracht. Dit is voor de provincie Utrecht vastgelegd in de Subsidieverordening natuur- en landschapsbeheer provincie Utrecht 2016 (SVNL2016). Op basis van dit stelsel kunnen agrarische collectieven (verenigingen van agrarische grondgebruikers) subsidie aanvragen voor agrarisch natuurbeheer. De collectieven maken op basis van de subsidie die zij ontvangen, afspraken met de bij hen aangesloten leden over uit te voeren beheer en de vergoeding daarvoor.

In de provincie Utrecht ontvangen zeven agrarische collectieven een subsidie. Het areaal en het aantal pakketten van deze subsidies zijn sinds 2016 uitgebreid. In totaal hebben we in 2021 subsidie verstrekt voor bijna 10.000 hectare (inclusief het agrarisch waterbeheer). Het ministerie van LNV heeft voor de uitvoering van het Aanvalsplan Grutto voor 2022 extra middelen beschikbaar gesteld. Ten laste van deze middelen zal voor 2022 een beperkte uitbreiding van het weidevogelbeheer plaatsvinden. Voor het overige is voor 2022 geen uitbreiding van het agrarisch natuurbeheer mogelijk, omdat de landelijk beschikbare (EU-)middelen reeds volledig zijn belegd door de lopende subsidiebeschikkingen.

Eind 2022 zullen volgens planning nieuwe beschikkingen aan de agrarische collectieven voor agrarisch natuurbeheer worden afgegeven voor een periode van zes jaar, 2023 tot en met 2028. We gaan ervanuit dat het agrarisch natuurbeheer zal worden verbreed met nieuwe doelen op het gebied van water, bodem en klimaat en dat hiervoor ook extra EU-middelen voor beschikbaar komen. De doelen en beschikbare middelen worden nog uitgewerkt in het kader van het nog vast te stellen Nationaal strategisch plan (NSP).

Beoogd resultaat 2022
Subsidiering van natuurbeheer

Het aantal hectare natuurterreinen waarvoor een subsidie natuurbeheer wordt verstrekt, is met 300 ha gegroeid.
De subsidies natuurbeheer die in 2021 aflopen, zijn in 2022 vernieuwd dan wel via een uitbreiding opgenomen in de lopende subsidies van de natuurcollectieven.

Natuurtoezicht

Op basis van het Utrechts samenwerkingsmodel komt de evaluatie beschikbaar en is een toezichtkalender voor 2023 vastgesteld.

Onderzoek naar aparte regeling voor drukbezochte natuurterreinen

Het onderzoek naar wenselijkheid van aparte provinciale subsidieregeling voor drukbezochte natuurgebieden, wordt afgerond.

Agrarisch natuurbeheer

Eind 2022 worden nieuwe beschikkingen voor het verbrede agrarisch natuurbeheer afgegeven voor de periode 2023 tot en met 2028.
Het aantal hectare agrarische grond waarvoor een subsidie agrarisch natuurbeheer voor weidevogelbeheer wordt verstrekt, blijft tenminste gelijk.