Een fijne en gezonde leefomgeving
Een provincie waar iedereen prettig en gezond kan wonen, werken en leven, en waar de maatschappelijke ontwikkelingen in goede balans zijn met de Utrechtse kwaliteiten. Dat is het doel waar we bij ruimtelijke ontwikkeling voor gaan.
Ons ambitieniveau is hoog, zowel inhoudelijk als ook voor onze manier van werken. Om te kunnen groeien én de kernkwaliteiten van Utrecht te behouden, moeten de ontwikkelingen van ons stedelijk en landelijk gebied gecontroleerd en in onderlinge samenhang plaatsvinden. Dit vraagt om visie en duidelijke provinciale ambities inzake duurzame energie, wonen en werken, bereikbaarheid, groenontwikkeling, landbouw, cultuurhistorie, bodem- en waterkwaliteit, natuur, recreatie en toerisme, gezonde en veilige leefomgeving, circulariteit en klimaatadaptatie. Dit is onder andere vastgelegd in de Omgevingsvisie waar we sinds 1 april 2021 mee werken. We werken in 2022 verder aan het doorvertalen van de omgevingsvisie naar programma’s en onze manier van werken, zoals het programma Gezond en veilig 2022-2025, waarin we een werkwijze opnemen om gezondheid in alle beleidsterreinen te integreren.
In 2022 ronden we de evaluatie af van de eerste cyclus regionaal programmeren wonen en werken. De ervaringen worden benut bij het vormgeven van het proces en aanpak van de jaarlijkse actualisatie van het programma. Door het programma jaarlijks te actualiseren hebben we een flexibele aanpak en kunnen we jaarlijks nieuwe locaties toevoegen voor wonen en werken.
De woningbouwopgave in onze regio is enorm, zowel op korte als op lange termijn. Om als provincie het groene, gezonde en innovatieve middelpunt van Nederland te blijven, is een gezonde woningmarkt noodzakelijk. De ambitie in het Coalitieakkoord 2019-2023 is het realiseren van 10.000 woningen per jaar, met een streven naar minimaal 50% in het sociale en middeldure segment. Als provincie zijn we één van de partijen die nodig zijn om voldoende woningen te realiseren. De provincie heeft hierbij vooral een agenderende, stimulerende, faciliterende en monitorende rol: we zijn aanjager, verbinder en kennisdeler. Daarbij is er sinds eind 2021 een versnellingsteam dat inzetbaar is op complexe vraagstukken bij de ontwikkeling van woningen. Belangrijk uitgangspunt bij de bouwopgaven is dat we deze woningen duurzaam willen realiseren. In samenwerking met gemeenten, waterschappen en bouwbedrijven maken we hiervoor zo mogelijk bovenwettelijke afspraken voor de normering woningbouw, deze leggen we vast in het convenant Duurzaam bouwen. We creëren daarmee een helder speelveld en een impuls voor circulair en duurzaam bouwen. Verder continueren we de inzet die we hebben vastgelegd in het Uitvoeringsprogramma woningbouw 2021 t/m 2024.
Samenwerking met andere overheden en met onze omgeving is van groot belang bij het behalen van onze provinciale doelen. In 2022 werken we verder aan het gebiedsgericht en omgevingsgericht werken, onder andere met behulp van het Netwerk Omgevingsgericht Werken. We verbinden de provinciale opgave met die van de individuele gemeenten en die van de regio, aan de hand van een gezamenlijke Omgevingsagenda met gemeenten. We werken in verschillende samenwerkingsverbanden aan de ruimtelijke opgave waar we voor staan. Dit doen we onder andere in de Omgevingsagenda landsdeel Noordwest, in NOVI-gebied het Groene Hart, door middel van verstedelijkingsstrategieën en in het programma Groen Groeit Mee.
Mooie natuur en een duurzame landbouw
Het belang van bomen en bos neemt meer en meer toe en speelt een belangrijke rol in onze samenleving. Daarom bieden wij Provinciale Staten in 2022 een strategisch bosbeleid aan. In 2022 en 2023 willen wij met het Bomenactieplan 600.000 bomen aanplanten in de provincie. Wij willen een voorbeeld stellen door in 2022 te starten met de inzet van provinciale grond om een bos van 5 ha te realiseren. Met de aanpak Biodiversiteit in Stad en Dorp stellen we subsidiemogelijkheden open voor verhoging van de biodiversiteit in de gebouwde omgeving.
Wij ondersteunen de partnerorganisaties bij het begeleiden van groene vrijwilligers en het betrekken van burgers bij natuur en landschap. In het project Groen doet Goed is de doelstelling om in 8 Utrechtse gemeenten meer dan 8000 kinderen te laten deelnemen aan natuuractiviteiten. Deze groene projecten sluiten goed aan bij het programma Groen Groeit Mee, waarin we zorgen dat de groene kwaliteiten meegroeien met de andere ontwikkelingen als wonen en mobiliteit binnen de provincie.
De landbouw speelt een belangrijke rol als voedselproducent en beheerder van het landelijk gebied. De provincie streeft naar een duurzame én vitale landbouw. De realisatie van een aantal grote maatschappelijke opgaven, onder meer biodiversiteit, stikstof en bodemdaling, in combinatie met een rendabele landbouw vormt voor de komende jaren een grote opgave. De Samenwerkingsagenda Landbouw (SAL) blijft de basis vormen voor de inzet van de provincie. We blijven in 2022 plattelandscoaches aanbieden aan agrariërs en continueren onze samenwerking in de Regio Deal Foodvalley. De proeftuin kringlooplandbouw, het project Duurzame Landbouw Met Natuur (DLMN) en de provinciale Voedselagenda dragen bij een aan de transitie naar een circulaire en klimaatneutrale landbouw. Ook een goede benutting van de Europese (POP) gelden is hiervoor van belang. In 2022 bereiden we het vervolg op POP3 voor: het nieuwe Nationaal Strategieplan (GLB-NSP) voor de periode 2023-2027.
Wij versterken het robuuste natuurnetwerk (NNN) door in 2022 te starten met de uitvoering van verschillende varianten bij de realisatie van de groene contour, bijvoorbeeld in de uiterwaarden met accent op natuur en in overige gebieden in combinatie met de landbouwfunctie of met de aanleg van een voedselbos. In 2022 geven wij een stevige impuls aan behoud en herstel van de biodiversiteit in onze provincie. Om de Natura 2000-gebieden in stand te houden werken we in 2022 aan een provinciale instrumentenkoffer voor het tegengaan van stikstofuitstoot en het bieden van een helder toekomstperspectief voor grondgebruikers. Hierin ligt een relatie met de Samenwerkingsagenda Landbouw en de uitwerking daarvan. Voorbeelden van uit te werken instrumenten zijn een grondstrategie en stimulerende maatregelen, bijvoorbeeld in de vorm van een subsidieverordening. Ook zetten we via de uitvoering van het landelijke Programma Natuur in op versterking en verbetering van deze gebieden zodat ze robuuster zijn voor de uitstoot van stikstof.
Bij de realisatie van de uitbreiding van het Natuurnetwerk Nederland hebben we al een aantal jaren op rij een achterblijvend resultaat voor functieverandering en inrichting. Ook voor 2022 is het een stevige ambitie om de opgave te realiseren. In een aantal natuurgebieden verwachten we de inrichting in 2022 af te ronden. We kijken nadrukkelijk op welke wijze we onze instrumentenkoffer verder moeten opladen of aanpassen om deze opgave in 2022 te kunnen realiseren Voor de opgaven in het landelijk gebied stellen we in 2022 een uitvoeringsstrategie op.
Wij versterken de leefbaarheid in het landelijk gebied door het ondersteunen van lokale initiatieven en door voortzetting van de ondersteuning van Kern met Pit.
Een gezonde, klimaatbestendige, veilige leefomgeving en schoon water
Om Utrecht nu en in de toekomst een leefbare plek te laten blijven, willen we de gevolgen van het veranderende klimaat zo veel mogelijk beperken. We werken samen met de waterschappen en gemeenten aan maatregelen tegen droogte, hitte, en overstroming bij hevige neerslag. De komende jaren zetten we in op het verhogen van de omgevingskwaliteit bij de dijkversterkingen van de Nederrijn- en Lekdijk met deelname in de projecten Grebbedijk, Sterke Lekdijk en SAFE (Streefkerk-Ameide Fort Everdingen). Tegelijk stimuleren we de maatregelen voor een klimaatbestendige provincie voor de periode 2020-2023 via het Programma Klimaatadaptatie: “Op weg naar een klimaatbestendig Utrecht”.
In 2022 blijven we via verschillende sporen werken aan schoon en voldoende oppervlakte- en grondwater met een aanpak gericht op een duurzame en doelmatige zoetwatervoorziening voor mens, landbouw en natuur. We zetten in op de doelen binnen de Kaderrichtlijn Water (KRW) en hebben daarnaast ook oog voor nieuwe uitdagingen, zoals opkomende stoffen en medicijnresten in (grond)water (bestrijdingsmiddelen, pfas).
Het regionale bodem- en watersysteem is een belangrijke drager voor de bovengrondse ruimtelijke ontwikkelingen. We verbeteren het systeem continue en anticiperen op de maatschappelijke opgaven. Toekomstige veranderingen en ontwikkelingen vragen om het behoud van een duurzaam evenwicht tussen benutten en beschermen op provinciaal niveau.
In 2022 dragen we bij (inhoudelijk en/of financieel) aan diverse landelijke onderzoeks- en pilottrajecten die tot doel hebben de kennis over bodemdaling en broeikasgasuitstoot te vergroten teneinde deze uiteindelijk via het nemen van maatregelen te kunnen verminderen. De verzamelde kennis wordt bijeengebracht en ingebracht in de landelijke trajecten en toegepast in (nieuw te starten) gebiedsprocessen. Tevens zijn in 2022 in elk geval de gebiedsprojecten Kortrijk-Portegen en Groot Wilnis-Vinkeveen in uitvoering, waarin bodemdalingremmende maatregelen worden genomen. Ook lopen er gebiedsprocessen waar in 2022 waarschijnlijk nog geen maatregelen in uitvoering zijn, zoals Zegveld, Waardassakker-Botshol en kavelruil Harmelen-Kamerik. Met deze kennisontwikkeling en de gebiedsprocessen hebben we tot doel de provinciale doelstelling van 50% reductie van de bodemdaling te behalen.
Sneller naar duurzame energie, voor iedereen
De provincie wil zo spoedig mogelijk en uiterlijk in 2050 CO2-neutraal zijn. Dat betekent ook een CO2-neutrale
energievoorziening. Het realiseren van deze ambitieuze doelstelling is een gezamenlijke opgave van het Rijk,
provincies, gemeenten en andere partijen uit het Klimaatakkoord. Wij dragen hieraan bij door het stimuleren van
energiebesparing, opwek van hernieuwbare energie en innovatie. Via de aanpak inclusieve energietransitie
stimuleren we dat iedereen mee kan doen. Zelf geven we het goede voorbeeld door onze bedrijfsvoering te
verduurzamen.
Het jaar 2022 staat in het teken van de uitvoering. Voorgaande jaren is door provincie, gemeenten en het Rijk
veel voorbereidend werk verricht. Denk bijvoorbeeld aan het opstellen van de transitievisies warmte door
gemeenten, de Regionale Energiestrategieën (RES), de provinciale aanpak inclusieve energietransitie maar ook
aan het ontwikkelen van een ondersteunende infrastructuur zoals het Ontwikkelfonds voor energiecoöperaties,
Energie voor Utrecht (ondersteuning energiecoöperaties) en onze eigen Uitvoeringsverordening subsidies
Energietransitie.
Ook initiatiefnemers van energieprojecten hebben niet stil gezeten. Er komen steeds meer initiatieven uit het veld
in de uitvoeringsfase. We verwachten dat energiecoöperaties in 2022, mede dankzij onze steun in de
voorbereidende fase, ruim 40 energieprojecten (vooral zon-op-dak) gaan realiseren. Hierbij wordt onze aanpak voor een inclusieve energietransitie in de praktijk toegepast. Dat gebeurt ook bij collectieve aanpakken in wijken waar gemeenten aan de slag gaan met de warmtetransitie. Het Ontzorgingsprogramma Maatschappelijk Vastgoed is in 2022 volledig operationeel en zal 100 organisaties begeleiden bij de verduurzaming van hun gebouwen. Verenigingen van Eigenenaren kunnen hiervoor in 2022 terecht bij de uitvoeringsorganisatie DVVE die met steun van de provincie is opgericht door de ROM Utrecht Region.
Om onze provinciale doelstelling van 55% hernieuwbare elektriciteit in 2030 te realiseren, moeten we meters
maken in de uitvoering van de RES’en voor de regio’s U16, Amersfoort en Foodvalley. Samen met gemeenten,
netbeheerder, initiatiefnemers en belanghebbenden werken we de zoeklocaties voor zonne- en windenergie
verder uit tot concrete projectlocaties zodat uiterlijk medio 2022 de planologische procedures gestart kunnen worden. Voor zon op dak zullen we ons gezamenlijk inspannen om het realisatietempo te verhogen. Medio 2022 maken we een tussenbalans op en brengen we in beeld of de inzet van provinciale ruimtelijke instrumenten op specifieke locaties wenselijk of noodzakelijk is. Op het gebied van grootschalige hernieuwbare warmtebronnen verwachten we meerdere nieuwe initiatieven te kunnen ondersteunen. Nieuw in 2022 is de provinciale regierol voor de regionale energie-infrastructuur. In samenwerking met de netbeheerder, gemeenten, het Rijk en andere partners geven we invulling aan deze nieuwe rol en starten we met de ontwikkeling van een integrale programmatische aanpak.
Door onderzoek en innovatie zoeken we naar manieren om energiebesparing en duurzame opwek, sneller,
inclusiever, goedkoper en circulair te realiseren. In 2022 willen we vier energie-innovaties beproeven binnen thema’s die belangrijk zijn voor de energietransitie in de provincie Utrecht, zoals energiedistributie voor elektrische voeren vaartuigen, warmtenetten en geïntegreerde energie-infrastructuur (inclusief opslag). Ten slotte, geven we zelf het goede voorbeeld door de installatie van zonnepanelen op een deel van ons vastgoed en door een pilot met een ‘solar carport’ op één van onze carpoolplaatsen.
Gezonde, veilige en duurzame mobiliteit
De provincie Utrecht werkt aan een goede en duurzame bereikbaarheid in een gezonde en verkeersveilige omgeving. Een goede bereikbaarheid is een essentiële voorwaarde voor de groei van het aantal inwoners en bezoekers van de provincie en voor de regionale economie. We staan voor de uitdaging het mobiliteitssysteem binnen Utrecht slimmer te benutten en tegelijkertijd de kwaliteit van het bestaande systeem te verbeteren.
De Provincie wil het fietsgebruik stimuleren en van Utrecht dé fietsregio van Europa te maken. Daarom werken we ook in 2022 aan een veilig, comfortabel en snel regionaal fietsnetwerk, met snelfietsroutes en voldoende stallingsplekken bij stations en bushaltes. Nadat we al met de U10/U16 regio en regio Amersfoort intentieovereenkomsten hebben getekend over de realisatie van fietsprojecten willen we in 2022 soortgelijke afspraken maken met de gemeenten uit de regio Foodvalley. Bij de realisatie van negen snelfietsroutes nemen we een stevige regierol. De planning is om in 2022 voor nog eens 4 snelfietsroutes uitvoeringsovereenkomsten te ondertekenen met de betrokken wegbeheerders. In 2022 werken we diverse verkenningen uit op de thema's veilige oversteken, verbeteren verlichting en de breedte van fietspaden. Daarnaast zetten we in op stallingen en innovaties. Ook zetten we in op fietsstimulering. Zo werken we in 2022 de langere termijnstrategie voor fietsstimulering verder uit en geven we een vervolg aan de regionale ‘ik fiets’ campagne.
We zetten in op duurzame en slimme mobiliteit. Daar horen naast stimulering van de fiets en het OV het dynamisch regelen van het verkeer samen met andere wegbeheerders en het maken van afspraken met werkgevers en onderwijsinstellingen over slimmer verplaatsen bij. Dit doen we onder andere samen met het Rijk en de gemeenten Utrecht en Amersfoort in het programma Goed op Weg. De ervaringen die massaal worden opgedaan met thuiswerken tijdens de COVID-19 crisis zijn in dat geval een kans. Onder ander voor het Utrecht Science Park kijken we samen met de gemeente Utrecht en gebiedspartijen naar die kansen.
Veilig, efficiënt en duurzaam beheer en onderhoud van wegen is essentieel voor het bereikbaar houden van de provincie Utrecht. Voor de ruim 300 kilometer provinciale wegen, parallelwegen en fietspaden gebeurt dit sober en doelmatig. Hiervoor hanteren we een multimodale, trajectgewijze aanpak. De focus lag de afgelopen jaren vooral op bereikbaarheid en veiligheid, de leefbaarheid raakte wat onderbelicht. Dit willen we de komende jaren meer in evenwicht brengen, door minder in te zoomen op een traject of knelpunt en meer te kijken naar het netwerk als geheel. Dit doen we specifiek in het Netwerkperspectief provinciale wegen 2040 wat in 2022 vastgesteld zal worden; hierin nemen we ook een afwegingskader voor snelheden op. Wat betreft verkeersveiligheid continueren we onze meerledige aanpak gericht op het verbeteren van infrastructuur, educatie en handhaving. Hierbij hanteren we een data en risicogestuurde aanpak. Om een kwaliteitsverbetering op belangrijke knooppunten te realiseren, participeren wij in concrete projecten of treden wij op als trekker in de voorbereiding.
Voor een betere bereikbaarheid wat betreft goederenvervoer maken we een aanpak om het kwaliteitsnet goederenvervoer op onderdelen te verbeteren en gaan we data over goederenvervoer delen. Met regionale partners werken we aan een netwerk van clean energy hubs langs goederencorridors, zodat we schoner vervoer stimuleren. Ook stimuleren we de modal shift (van weg naar water, van vies naar schoon en door bundeling), zoals in de stadsdistributie en de bouwlogistiek.
Utrecht, als een van de meest aantrekkelijke en economisch sterke gebieden van Nederland, is tevens de snelst groeiende regio van Nederland. Dit leidt tot een grote vraag naar nieuwe woon- en werklocaties en een sterke toename in regionale mobiliteit. Vanuit het programma U Ned werken we samen met het Rijk en regionale partners via een aantal programmalijnen aan realisatie van het ontwikkelperspectief Utrecht Nabij. Hiermee zorgen we voor uitwerking van de ambitie om de verstedelijkingsopgave in samenhang met leefbaarheid en benodigde mobiliteitsinvesteringen vorm te geven. In 2022 werken we zowel de programmalijnen voor de middellange als de lange termijn verder uit.
Voor de kortere termijn richten we ons op uitvoering van maatregelen in de mobiliteitstransitie. Dit doen we in de Korte Termijn Aanpak (maatregelen voor gedragsbeïnvloeding, zoals de werkgeversaanpak en de doelgroepenaanpak) en in de voorbereiding en uitvoering van de fiets- en OV-maatregelen uit het No Regretpakket van U Ned.
Ruim baan voor Openbaar Vervoer
De verwachte groei van het aantal woningen en inwoners in Utrecht vraagt om een opschaling van het mobiliteitssysteem met grote investeringen. Om de steden en dorpen bereikbaar, leefbaar en veilig te houden,
kiest de provincie voor verbetering van het openbaar vervoer. Doel is een afname van autoverkeer en een groei
van het OV-gebruik. De beoogde groei van 20% tot en met 2023 ten opzichte van 2018 is achterhaald vanwege de gevolgen van Covid-19. Wanneer er weer een stabiele en beter voorspelbare OV-situatie ontstaat, wordt weer een groeiprognose worden opgesteld. Eerst moet nu hard gewerkt worden aan de terugkeer van de reizigers.
Door de coronamaatregelen is het gebruik van het openbaar vervoer in onze provincie echter ingrijpend gewijzigd. Tijdens de eerste golf van de coronacrisis is het aantal reizigers fors gedaald en daarmee de reizigersopbrengsten. Na een voorzichtig herstel van het OV-gebruik in het najaar van 2020 volgde de tweede Coronagolf begin 2021. Deze tweede golf kwam weer inclusief reisbeperking en teruglopend OV-gebruik. Inmiddels is dankzij de verhoogde vaccinatiegraad en de daarmee samenhangende versoepelingen in het reisadvies het herstel van het OV-gebruik ingezet. In juni 2021 zaten we weer boven de 50% van het reguliere reizigersaanbod. In 2022 verwachten we een verdere stijging van het aantal reizigers. De verwachting is dat we nog enkele jaren nodig hebben om helemaal terug te keren op het niveau van voor de coronacrisis.
Als opdrachtgever voor het OV heeft de provincie doelbewust en volgens landelijke afspraak het OV-aanbod grotendeels in stand gehouden tijdens Corona, om de beschikbaarheid van deze vitale dienst te borgen. Zo spannen we ons gezamenlijk met alle decentrale ov-autoriteiten, de vervoerders en het Rijk in om het OV overeind te houden. Er zijn landelijke afspraken gemaakt over een Rijksvergoeding voor de teruggelopen reizigersinkomsten tot tenminste 1 september 2022. Op basis hiervan worden momenteel met de vervoerders afspraken gemaakt over het vervoersaanbod in 2022. Praktisch komt het erop neer dat het OV-aanbod in 2022 vrijwel onveranderd blijft ten opzichte van 2021.
In de begroting 2021 en het meerjarenperspectief 2021-2023 is in totaal € 1 mln. gereserveerd voor een proef
gratis OV buiten de spits voor ouderen. De proef stond gepland voor de periode 1 september 2020 tot eind 2021. Door de coronacrisis en de reisbeperkingen voor ouderen is de startdatum opgeschoven. In de tweede helft van 2021 pakken we de voorbereiding van de proef weer op met als doel deze in het voorjaar van 2022 alsnog te starten.
Een sterk aanbod van cultuur en erfgoed
We ronden de uitvoering van het Steunpakket Cultuur en Erfgoed af, gericht op innovatie en extra aandacht voor onze partnerinstellingen. Het onder invloed van de COVID-19 crisis verbeterde netwerk met gemeenten en de sector blijven we versterken, met name via de samenwerking de culturele stedelijke regio Utrecht.
Begin 2022 richten we conform de Wet gemeenschappelijke regelingen met de provincies Noord-Holland, Gelderland en Noord-Brabant het gemeenschappelijk orgaan Hollandse Waterlinies op, om de siteholder-rol voor dit nieuwe UNESCO-werelderfgoed invulling te geven. We ontwikkelen en ondertekenen een nieuwe Pact van Ruigenhoek, met de Utrechtse partners van de Hollandse Waterlinies. En voor diverse gebieden hebben we met planvorming, ontwikkeling en uitvoering de kwaliteit van de waterlinies verder versterkt.
Een sociale en gezonde economie
De provincie wil met economische ontwikkeling bijdragen aan het bereiken van maatschappelijke doelen en daarmee aan de brede welvaart. De regionale samenwerking op economisch vlak is volop in ontwikkeling; we lichten er een viertal belangrijke ontwikkelingen uit voor het komende jaar.
In 2021 is het regionale economische ecosysteem voor innovatie verder versterkt met de komst van de ROM Regio Utrecht en de andere invulling van de Economic Board Utrecht. In 2022 zal de provincie samen met de ROM en de EBU en andere partners mede zorgdragen voor het goed faciliteren, verder uitbouwen en benutten van deze samenwerking. Met als doel het versterken van innovatie, het verder verbeteren van de concurrentiekracht en complementariteit met andere regio’s om zo bij te dragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.
De arbeidsmarkt is volop in beweging, na jaren van corona is nu weer sprake van grote en toenemende tekorten in bepaalde cruciale sectoren. In 2021 is met alle betrokken partijen in de regio een Utrecht Talenten Alliantie (UTA) gevormd (voorheen Human Capital Agenda), die zich richt op het bouwen van een regionale infrastructuur voor de arbeidsmarkt die tekorten moet oplossen en ieders talent op de arbeidsmarkt benut. Het provinciale beleid gericht op het versterken van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt zal voortaan gericht zijn op de overkoepelende regionale doelen. De UTA werkt aan een meerjarenplan; 2022 zal voor de provincie in het teken staan van het faciliteren van een goede uitvoering van de doelen van de Utrecht Talenten Alliantie, zodat zo veel mogelijk mensen zich kunnen (om)scholen, ontwikkelen en indien gewenst overstappen van de ene naar de andere sector.
Ook op het terrein van werklocaties zijn in 2021 belangrijke voorbereidende stappen gezet die in 2022 verder zullen worden uitgevoerd. Zo ligt er een plan om met hulp van de Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (OMU) te zorgen voor intensivering en verduurzaming van bedrijventerreinen. Hard nodig gezien de schaarse ruimte die we in de provincie tot onze beschikking hebben. Dit is een majeur en langjarig project, waar we vanaf 2022 van start mee willen gaan. Dit vraagt nog de nodige inspanning om samen met gemeenten, de OMU, bedrijven en andere marktpartijen goede afspraken te maken. Hierbij is een nauwe relatie met het regionaal programmeren.
Onder al deze economische ontwikkelingen ligt de cruciale noodzaak de manier van produceren en consumeren van goederen en diensten om te vormen van een lineaire naar een circulaire economie. In 2022 zetten we in nauwe samenwerking met andere Utrechtse decentrale overheden stappen op het gebied van circulair inkopen en aanbesteden, de monitoring van grondstofstromen, experimenten met het grondstoffenpaspoort en komen we tot een convenant voor Duurzaam bouwen.
Recreatie en toerisme
Voor het nieuwe Programma Recreatie en Toerisme is 2022 het eerste jaar van uitvoering. Door groei van de Utrechtse bevolking groeit ook de behoefte aan mogelijkheden om te recreëren. We realiseren verbeteringen van de routenetwerken en Toeristische Overstappunten. Ook versterken we de organisatie en samenwerking op het gebied van recreatie en toerisme. De besluitvorming over de nieuwe samenwerking voor recreatieterreinen (schappen) én implementatie in de verschillende organisaties wordt eveneens afgerond.
We helpen de sector met verder herstel na corona, vanuit de strategische keuzes om bezoek te spreiden in ruimte en tijd. Wij richten ons op duurzaam zakelijke toerisme als onderdeel van het profiel gezond stedelijk leven.
Een sterk, wendbaar en betrokken bestuur
De complexe en integrale maatschappelijke opgaven in de samenleving vragen om een sterk en wendbaar bestuur, dat inzet op samenwerking en goede verhoudingen tussen de overheidslagen. Een integrale en verbindende benadering is nodig om de opgaven goed te kunnen aanpakken.
Als provincie zetten we in op goede relaties en het verbeteren van de slagvaardigheid van samenwerkingen met gemeenten en waterschappen, mede via de uitvoering van het programma Sterk Utrechts Bestuur. In 2022 bieden we de nieuwe Nota Strategisch Samenwerken (voorheen Nota Verbonden Partijen) aan PS. De nota biedt handreikingen hoe we met onze samenwerkingspartners omgaan en hoe we onze rol kunnen invullen. Via het Werkprogramma Participatie voor en door de provincie Utrecht zoeken we in een vroeg stadium de dialoog met inwoners. Ook de samenwerking binnen het Interprovinciaal Overleg (IPO) draagt bij aan het ontwikkelen van netwerken en het realiseren van draagvlak voor gewenste ontwikkelingen. Het Utrechts Aanbod biedt een regionale agenda voor belangenbehartiging richting Den Haag. We voeren de Europastrategie 2020-2023 uit om te zorgen dat de EU als bestuurslaag optimaal bijdraagt aan onze provinciale opgaven. Ook in het Interbestuurlijk Toezicht zoeken we meer de dialoog op. De verslechterde financiële situatie van gemeenten door met name de druk op het sociale domein maakt daarnaast dat op alle IBT-domeinen een intensiever contact tussen toezichthouder en toezichtontvanger noodzakelijk is.
Voor 2022 kijken we op strategisch niveau verder vooruit, door te werken aan ‘Groeisprong 2040’. Hierbij worden inhoudelijke en financiële toekomstbeelden met de bijbehorende gevolgen uitgewerkt, op basis waarvan afwegingen en keuzes gemaakt kunnen worden. Dit draagt ook bij aan het vergroten van het strategisch vermogen van de provincie. Het is van belang om in een veranderende samenleving de goede dingen te (blijven) doen. Er wordt gewerkt aan een strategennetwerk, om relevante verbindingen te leggen, op te treden als denktank en om inzichten te vertalen naar de eigen domeinen en opgaven.
In samenwerking met onze landelijke en regionale partners leveren we onze bijdrage aan de gezamenlijke circulaire ambities. We verankeren circulariteit in programma’s en projecten van de provincie, bijvoorbeeld bij wonen en mobiliteit. Ook wordt in 2022 een concrete uitvoeringsagenda voor de Sociale Agenda opgesteld.
Robuust financieel beleid en een doelmatige bedrijfsvoering
In 2021 zijn diverse verbetertrajecten ingezet. Het programma Versterken financiële functie is inmiddels afgerond. Dit vormt de basis om de lijnorganisatie door te ontwikkelen. De digitalisering van onze processen gaat door, bijvoorbeeld met automatisering en robotisering van het invoeren van gegevens, de uitbouw van de BI-tool voor managementinformatie en het vernieuwen van diverse systemen voor financiën en personeelsbeheer/E-HRM, workflowmanagement, contractbeheer en archiefbeheer. Regionaal en interprovinciaal werken we verder aan innovatie zoals Digital Twin toepassingen uit SlimCity 2025. Op verschillende fronten wordt het beheer van onze processen versterkt, met het doel om de rechtmatigheid, risicomanagement, informatieveiligheid en privacy te waarborgen en de kwaliteit van onze dienstverlening verder te verhogen. We ondersteunen onze organisatie in het steeds beter in control komen door aanscherping van de “control-kolom” in onze organisatie, het uitvoeren van audits en het volgen van de implementatie van de verbetervoorstellen die daaruit voortkomen.
Met het project BV Beter verbeteren we het samenspel en het evenwicht tussen de primaire afdelingen en de ondersteunende bedrijfsvoering. De lijn die in 2021 is ingezet wordt daarmee in 2022 doorgezet. Waar nodig en mogelijk vergroten we de kwaliteit van de uitvoering van bedrijfsvoeringstaken verder, verminderen we de kwetsbaarheid en de kosten. Met onze Utrechtse Personeelsplanning, hybride werken en aandacht voor vitaliteit en duurzame inzetbaarheid werken we lerend en leren we al werkend om als organisatie continu in te spelen op de blijvend veranderende samenleving. Het afgelopen jaar is met succes ingezet op het werven van nieuwe eigen medewerkers, waarmee onze organisatie verder is versterkt om gesteld te staan voor onze maatschappelijke opgaven. In 2022 zetten wij de lijn voort daar waar nodig, mogelijk en passend om onze organisatie te versterken en de afhankelijkheid van inhuur te verminderen.
In onze communicatie anticiperen we op deze veranderingen. We werken aan de verbetering van onze dienstverlening, toegankelijkheid en het meer in verbinding komen met inwoners. We maken onze P&C producten meer toegankelijk voor een breder publiek door het verhaal achter te cijfers te laten zien. De maatschappelijke ontwikkelingen, de opgaven waar we voor staan en de rol die wij als provincie hierin spelen verwerken we in concrete en begrijpelijke verhalen die dicht bij de inwoners staan en aansluiten bij de interesse vanuit de samenleving.
Met ingang van 2022 zal het College een rechtmatigheidsverantwoording opnemen in de jaarrekening. De wetswijziging daartoe en nadere uitwerking in regelgeving en verslaglegging zijn in voorbereiding. In de paragraaf bedrijfsvoering zal een nadere toelichting worden opgenomen van de door het College in de rechtmatigheidsverantwoording gerapporteerde materiële afwijkingen (onrechtmatigheden en onduidelijkheden). Ook zal de paragaaf bedrijfsvoering in worden gegaan op de interne beheersing en verbeteringen die in dat kader in gang zijn en worden gezet. De verbijzonderde interne controle wordt daartoe verder ingericht en toegerust om het College comfort te geven over de mate waarin de organisatie (financieel) rechtmatig handelt. We zullen Provinciale Staten hierover informeren met een informatiesessie en provinciale regelgeving (verordeningen, normenkader en controllerstatuut) passen we erop aan.