3.4 Financiering

Van Muilekom

De ambitie is om in Rijnhuizen 2.500 woningen te realiseren door transformatie van leegstaande kantoren en nieuwbouw. Het uitgangspunt is het realiseren van een wijk waarin het prettig wonen, werken en verblijven is. Gemeente en provincie werken samen om ambities op het gebied van bijvoorbeeld woningbouw, gezonde leefomgeving, duurzame energie, klimaatadaptatie en bereikbaarheid te verwezenlijken in de transformatie van het gebied.

Om de gebiedsontwikkeling in Rijnhuizen te ondersteunen hebben de gemeente en provincie een financieel systeem opgezet om als vliegwiel te dienen voor de transformatie: het revolverende gebiedsfonds Mooi Rijnhuizen. Hiermee kunnen collectieve investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur en openbaar groen worden gefinancierd. De overeengekomen revolverendheid is 100%.

De provincie heeft € 0,7 mln. gestort in het gebiedsontwikkelingsfonds Mooi Rijnhuizen. De gemeente heeft ook in 2017 € 0,7 mln. gestort in dit fonds. Projectontwikkelaars dragen afhankelijk van hun aandeel in de gebiedsontwikkeling evenredig bij. Momenteel hebben ontwikkelaars circa 1,5-2 miljoen in het fonds gestort. Dat zal meer worden al naar gelang meer woningen worden ontwikkeld.

In de ‘Uitvoeringsovereenkomst Gebiedsfonds Rijnhuizen’ van 2017 zijn afspraken vastgelegd over de besteding van het fonds en zijn in een beschikking voorwaarden gesteld aan deze subsidie. Het gebiedsontwikkeling Mooi Rijnhuizen is opgedeeld in zes fases van elk gemiddeld € 2 mln.

De kapitaalstorting blijft gedurende de looptijd in het gebiedsontwikkelingsfonds. In de grondexploitatie van het gebied is opgenomen dat de provincie aan het eind van de gebiedsontwikkeling (of in 2033) het ingelegde bedrag van € 0,7 mln. (exclusief rente) terug krijgt.
Gebiedsontwikkelingsfonds Mooi Rijhuizen is behandeld in programma 1
Ruimtelijke ontwikkeling

Momenteel heeft de gemeente voor circa 3 miljoen aan contracten afgesloten met ontwikkelaars. Afhankelijk van de fase van ontwikkeling van een woningbouwproject wordt geld afgedragen aan het fonds. Hierdoor kan de kapitaalinleg van de provincie in het revolverend fonds opnieuw ingelegd worden voor de volgende fase.

Een deel van de opbrengsten uit de bouw van de woningen wordt ondergebracht in het gebiedsontwikkelingsfonds Mooi Rijnhuizen. Om Mooi Rijnhuizen te ontwikkelen tot een prettige woon- en werkwijk, wordt vanuit het fonds ook bijgedragen aan de ontwikkeling van groen en recreatie. Een voorbeeld hiervan is het ontwikkelen van een samenhangend en hoogwaardig park. Hierbij zal nadrukkelijk aandacht worden besteed aan de samenhang en verbinding vanuit ecologisch en cultuurhistorisch perspectief. zoals het verbinden van elementen uit de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) en het verbinden van de kastelen in Nieuwegein. Door het herstellen van het landschapspark Rijnhuizen en het zichtbaar en leefbaar maken van cultuurhistorie kan het Park meer betekenen voor het gebied Rijnhuizen, noord Nieuwegein en mogelijk ook de regio. Vanuit het fonds wordt onder meer de aanleg van fietsbrug(gen) gefinancierd om het gebied te ontsluiten met Nieuwegein City en NHW.

Daarnaast zijn onderzoeken uitgevoerd en ingrepen gedaan op gebied van klimaatadaptatie en bereikbaarheid van het gebied.

Gemeente en provincie zijn in 2015 een samenwerking aangegaan met betrekking tot het revolverend fonds. De uitgaven die tot nu toe vanuit het gebiedsfonds zijn gedaan, vallen nog in beginfase 1. Het is in dit stadium dan ook nog niet toetsbaar of hiermee de beoogde revolverendheid wordt gerealiseerd.

Strijk

Het doel van de OMU N.V. is het investeren in de private delen (lege delen van terreinen, verouderde bedrijfsbebouwingen) ten einde deze met andere participanten (zoals gemeenten en/of private ontwikkelaars) te herontwikkelen en opnieuw in de markt te zetten. De revolverendheid van OMU is 100% minus 25-50% van de jaarlijkse kosten. Afhankelijk van de vaststelling van het Statenvoorstel ‘Aanpak intensivering en verduurzaming bedrijventerreinen (8225BFE3) kan de mate van revolverendheid afnemen. Voor deze afname van de waarde van het aandelenbezit wordt alsdan een reservering getroffen. De resterende kosten worden gedekt door het rendement op investeringen.

OMU is gestart in 2011 en er is geen afgesproken eindtijd. De omvang van het aandelenkapitaal van de OMU is op ultimo 2020 € 13,3 mln. OMU wordt behandeld in programma 8 Economie en de paragraaf Verbonden Partijen van de Begroting en Jaarrekening. De provincie zal vanaf 2022 in 4 jaar in gelijke tranches € 30,0 mln. extra kapitaal verstrekken aan OMU indien bovengenoemd statenvoorstel wordt aangenomen.

OMU is tot nu toe betrokken bij de herontwikkeling van ca.40 ha bedrijventerrein en de transformatie van 97.000 m2 kantoren.

De investeringen en financieringen van afgeronde projecten zijn inmiddels allemaal volledig teruggekomen. De projecten hebben daarbij een gemiddeld jaarlijks rendement behaald tussen de 6-8% (bij een gemiddelde looptijd van 1-3 jaar). De maximale omvang van een investering en financiering is € 2 mln. per project.

OMU heeft tot op heden ruim € 30 mln. aan investeringen en financieringen uitgezet in projecten (nog los van faciliterende rol van OMU bij projecten). Er is hiervan inmiddels ruim € 21 mln. teruggekomen. Op dit moment staat er nog zo’n € 9 mln. uit in lopende projecten. De verwachting is dat deze investeringen ook terugkomen. Het fonds van OMU is daarmee inmiddels al 2 keer in omloop geweest.

Strijk

Het doel van de ROM Regio Utrecht is het verstrekken van financiering (leningen en participaties) aan startups, scaleups en innovatieve MKB-ondernemingen die actief zijn op (een van) de thema's van de Regionale Economische Agenda (REA); duurzaamheid, gezondheid en digitalisering. De afgesproken revolverendheid is 100%.

ROM is gestart in 2020 en er is geen afgesproken eindtijd. De startomvang van het aandelenkapitaal van het fonds was € 22 mln, waarvan een deel van het aandelenkapitaal, namelijk € 8 mln, door kapitaalstorting van de provincie Utrecht is gevormd. In 2021 neemt het vermogen van het fonds door de stortingen van de participanten met € 31,98 mln., waarvan € 8 mln. verstrekt door de provincie Utrecht, toe tot € 53,98 mln.

Verder is de kapitaalstorting van de provincie ter hoogte van € 7 mln. die gepland stond in 2022 uitgesteld naar 2025. ROM wordt behandeld in programma 8 Economie en de paragraaf Verbonden Partijen van de Begroting en Jaarrekening.

Het Participatiefonds is in de zomer van 2020 gestart. Er zijn in dat jaar nog geen investeringen gedaan. Het is dan ook nog niet toetsbaar of met het Participatiefonds de beoogde doelen worden gerealiseerd.

De ROM Regio Utrecht heeft vanaf de start direct uitvoering gegeven aan de Corona OverbruggingsLening (COL-regeling) van het Ministerie EZK. Via deze regeling zijn 90 leningen verstrekt voor in totaal € 17,7 miljoen aan startups, scale-ups en innovatief MKB. Dit betreft bedrijven die ook tot de doelgroep van het Participatiefonds van de ROM behoren.

Het fonds is in 2020 gestart. De revolverendheid van de ROM is door het korte bestaan niet toetsbaar.

Van Essen

Setu verstrekt leningen, garanties en/of participaties aan bedrijven, georganiseerde initiatieven en instellingen, ter versnelling van de energietransitie in de provincie Utrecht

Setu is gestart in 2013 met een looptijd tot en met 2037 en beheert 2 fondsen, zowel voor de Gemeente Utrecht als Provincie Utrecht. De provincie Utrecht is ingestapt in 2018. Het totaal beheert fondsvermogen is € 21 mln. Het fondsvermogen van het provinciaal energiefonds bedraagt € 16 mln. De provincie heeft de opgebouwde portfolio overgenomen van de gemeente Utrecht.

Setu wordt behandeld in programma 4b Energie-transitie en de paragraaf Financieringen, onderdeel geborgde geldleningen.

De provincie Utrecht heeft bij beschikking besloten 100% borg te staan voor het kredietarrangement van € 16 mln van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Deze borgstelling wordt geëffectueerd op het moment dat niet alle uitstaande leningen van het provinciale deel van het fonds aan SETU worden terugbetaald op het moment dat het kredietarrangement met BNG afloopt. Het kredietarrangement tussen SETU en BNG loopt af per ultimo 2037.

In de reserve Weerstandsvermogen is rekening gehouden met een risicoreservering van € 4 mln. van de maximale garantstelling van € 16 mln.

Setu zorgt ervoor dat energiebesparende/opwekkende initiatieven zich kunnen ontplooien door ze duurzaam te financieren.

Het beschikbare fondsvermogen kan tot 2037 2 – 2,5x worden uitgeleend aan nieuwe initiatieven.

Het risico-aandeel op de uitstaande financieringen bedraagt 17,7% van het totaal aan uitstaande leningen binnen het provinciale deel van het fonds. Per ultimo 2020 is het totaal van de uitstaande leningen € 6 mln.

De gemiddelde looptijd van een verstrekte lening is 8 jaar. Van de leningen die vanaf het begin zijn verstrekt is een bedrag van € 4,9 mln. reeds afgelost en kan weer ingezet worden.