OV-reizigers zijn tevreden

6.1	OV-reizigers zijn tevreden en het openbaar vervoer is efficiënt ingericht
Toelichting op beleidsdoel
De verwachte groei van het aantal woningen en inwoners in Utrecht vraagt om een opschaling van het mobiliteitssysteem met grote investeringen. Om de steden en dorpen bereikbaar, leefbaar en veilig te houden, kiest de provincie voor verbetering van het openbaar vervoer. Doel is een afname van autoverkeer en een groei van het OV-gebruik. De beoogde groei van 20% tot en met 2023 ten opzichte van 2018 is achterhaald. Door de coronamaatregelen is het gebruik van het openbaar vervoer in onze provincie echter ingrijpend gewijzigd. Tijdens de eerste golf van de coronacrisis is het aantal reizigers fors gedaald en daarmee de reizigersopbrengsten. Het dieptepunt qua aantal reizigers was april 2020, we vervoerden toen slechts 15% van het reguliere reizigersaanbod. Na een voorzichtig herstel van het OV-gebruik in het najaar van 2020 volgde de tweede Coronagolf begin 2021. Deze tweede golf kwam weer inclusief reisbeperking en teruglopend OV-gebruik. Tijdens deze tweede golf vervoerden we op het dieptepunt in januari en februari nog geen 30% van het reguliere reizigersaanbod. Inmiddels is dankzij de verhoogde vaccinatiegraad en de daarmee samenhangende versoepelingen in het reisadvies het herstel van het OV-gebruik ingezet. In juni 2021 zaten we weer boven de 50% van het reguliere reizigersaanbod. In 2022 verwachten we een verdere stijging van het aantal reizigers. De laatste prognoses van het Kennisinstituut Mobiliteit (KiM) gaan voor 2022 landelijk uit van 87 tot 94% van het aantal reizigers ten opzichte van de situatie voor Corona. De verwachting is dat we nog enkele jaren nodig hebben om helemaal terug te keren op het niveau van voor de coronacrisis. Wanneer er weer een stabiele en beter voorspelbare OV situatie ontstaat, wordt weer een groeiprognose worden opgesteld. Als opdrachtgever voor het OV heeft de provincie doelbewust volgens landelijke afspraak het OV-aanbod grotendeels in stand gehouden tijdens Corona, om de beschikbaarheid van deze vitale dienst te borgen. Zo spannen we ons gezamenlijk met alle decentrale OV-autoriteiten, de vervoerders en het Rijk in om het OV overeind te houden. Er zijn landelijke afspraken gemaakt over een Rijksvergoeding voor de teruggelopen reizigersinkomsten tot tenminste 1 september 2022. Op basis hiervan worden momenteel met de vervoerders afspraken gemaakt over het vervoersaanbod in 2022. Praktisch komt het erop neer dat het OV-aanbod in 2022 vrijwel onveranderd blijft ten opzichte van 2021. In de begroting 2021 en het meerjarenperspectief 2021-2023 is in totaal € 1 mln. gereserveerd voor een proef gratis OV buiten de spits voor ouderen. De proef stond gepland voor de periode 1 september 2020 tot eind 2021. Door de coronacrisis en de reisbeperkingen voor ouderen is de startdatum opgeschoven. In de tweede helft van 2021 pakken we de voorbereiding van de proef weer op met als doel deze in het voorjaar van 2022 alsnog te starten.

6.1

OV-reizigers zijn tevreden en het openbaar vervoer is efficiënt ingericht

De verwachte groei van het aantal woningen en inwoners in Utrecht vraagt om een opschaling van het mobiliteitssysteem met grote investeringen. Om de steden en dorpen bereikbaar, leefbaar en veilig te houden, kiest de provincie voor verbetering van het openbaar vervoer. Doel is een afname van autoverkeer en een groei van het OV-gebruik. De beoogde groei van 20% tot en met 2023 ten opzichte van 2018 is achterhaald.

Door de coronamaatregelen is het gebruik van het openbaar vervoer in onze provincie echter ingrijpend gewijzigd. Tijdens de eerste golf van de coronacrisis is het aantal reizigers fors gedaald en daarmee de reizigersopbrengsten. Het dieptepunt qua aantal reizigers was april 2020, we vervoerden toen slechts 15% van het reguliere reizigersaanbod. Na een voorzichtig herstel van het OV-gebruik in het najaar van 2020 volgde de tweede Coronagolf begin 2021. Deze tweede golf kwam weer inclusief reisbeperking en teruglopend OV-gebruik. Tijdens deze tweede golf vervoerden we op het dieptepunt in januari en februari nog geen 30% van het reguliere reizigersaanbod. Inmiddels is dankzij de verhoogde vaccinatiegraad en de daarmee samenhangende versoepelingen in het reisadvies het herstel van het OV-gebruik ingezet. In juni 2021 zaten we weer boven de 50% van het reguliere reizigersaanbod. In 2022 verwachten we een verdere stijging van het aantal reizigers. De laatste prognoses van het Kennisinstituut Mobiliteit (KiM) gaan voor 2022 landelijk uit van 87 tot 94% van het aantal reizigers ten opzichte van de situatie voor Corona. De verwachting is dat we nog enkele jaren nodig hebben om helemaal terug te keren op het niveau van voor de coronacrisis. Wanneer er weer een stabiele en beter voorspelbare OV situatie ontstaat, wordt weer een groeiprognose worden opgesteld.

Als opdrachtgever voor het OV heeft de provincie doelbewust volgens landelijke afspraak het OV-aanbod grotendeels in stand gehouden tijdens Corona, om de beschikbaarheid van deze vitale dienst te borgen. Zo spannen we ons gezamenlijk met alle decentrale OV-autoriteiten, de vervoerders en het Rijk in om het OV overeind te houden. Er zijn landelijke afspraken gemaakt over een Rijksvergoeding voor de teruggelopen reizigersinkomsten tot tenminste 1 september 2022. Op basis hiervan worden momenteel met de vervoerders afspraken gemaakt over het vervoersaanbod in 2022. Praktisch komt het erop neer dat het OV-aanbod in 2022 vrijwel onveranderd blijft ten opzichte van 2021.

In de begroting 2021 en het meerjarenperspectief 2021-2023 is in totaal € 1 mln. gereserveerd voor een proef gratis OV buiten de spits voor ouderen. De proef stond gepland voor de periode 1 september 2020 tot eind 2021. Door de coronacrisis en de reisbeperkingen voor ouderen is de startdatum opgeschoven. In de tweede helft van 2021 pakken we de voorbereiding van de proef weer op met als doel deze in het voorjaar van 2022 alsnog te starten.